लाभले अम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
धर्म, पंथ, जात एक जाणतो मराठी
एवढ्या जगात माय मानतो मराठी
नमस्कार मित्रांनो,
मराठी भाषा आणि संस्कृती - समृद्ध वारसा - Marathi Language and Culture - A Rich Heritage
इंडो-आर्यन भाषिक कुटुंबातील मराठी ही भाषा भारतातील २२ अधिकृत भाषापैंकी एक आहे , तसेच २०११ च्या सर्वेक्षणा नुसार भारता मध्ये मराठी मातृभाषा असणाऱ्या नागरिकांची लोकसंख्या सुमारे १४ कोटीवर आहे, मराठी ही मातृभाषा असलेल्या लोकसंख्ये नुसार मराठी भारतातील तिसरी आणि जगातील दहावी भाषा आहे. मराठी भाषा केवळ महाराष्ट्रातच नव्हे तर भारताच्या विविध भागातील आणि जगभरातील लाखो लोक मोठ्या प्रमाणावर बोलतात. भारतातील प्रमुख भाषांपैकी एक होण्याचा मान तिला मिळाला आहे. मराठी ही महाराष्ट्रात राहणार्‍या नागरिकांची मातृभाषा आहे.
मराठी भाषेतच एक अद्वितीय आकर्षण आणि अष्टपैलुत्व आहे. संपूर्ण इतिहासात नामवंत कवी, लेखक आणि नाटककार निर्माण करणारे हे महाराष्ट्राच्या साहित्यिक तेजाचा दाखला आहे. संत ज्ञानेश्वर, संत तुकाराम, महात्मा ज्योतिबा फुले, पु ल देशपांडे यांसारख्या दिग्गजांच्या कलाकृतींनी मराठी साहित्यात मोलाचे योगदान दिले आहे आणि साहित्यविश्वात भाषेचे स्थान निर्माण केले आहे.
महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक वारशात विविध कलाप्रकार, संगीत, नृत्य, सण आणि विधी यांचा समावेश आहे. महाराष्ट्रा मध्ये लावणी हे एक पारंपारिक लोकनृत्य आहे जे त्याच्या उत्साही आणि तालबद्ध चाली साठी ओळखले जाते, तसेच पोवाडा, बालगीत, शौर्यकथा आणि ऐतिहासिक घटना या बद्दल महाराष्ट्रा मध्ये प्रचंड आपुलकी आहे .
गणपती उत्सव हा महाराष्ट्रा मध्ये सर्वाधिक उत्साहात साजरा करण्यात येणारा सण आहे, हा सण मराठी संस्कृती शी असलेले सामुदायिक बंधन दर्शवितो.
तसेच दीपावली,दसरा,होळी,धूलिवंदन,पोळा,गुढीपाडवा,गोकुळ अष्टमी,रक्षाबंधन,मकरसंक्रांत,नारळी पौर्णिमा हे देखील मोठ्या उत्साहात साजरे केले जातात. या शिवाय, मराठी पाककृती महाराष्ट्र राज्यातील समृद्ध चव आणि पाककला परंपरा दर्शवते. चविष्ट वडा पाव आणि पिठल-भाकरीपासून ते तोंडाला पाणी आणणाऱ्या पुरणपोळी आणि उकडीच्या मोदकापर्यंत, महाराष्ट्रातील पाककलेचा आनंद तोंडाला चटका लावतात आणि या प्रदेशाच्या सांस्कृतिक जडणघडणीची ओळख करून देतात.
मराठी संस्कृतीचा प्रभाव कला आणि परंपरांच्या पलीकडे पसरलेला आहे. भारतातील सामाजिक आणि राजकीय चळवळींमध्ये महाराष्ट्र आघाडीवर आहे. महात्मा ज्योतिबा फुले, सावित्रीबाई फुले, आणि डॉ. बी.आर. आंबेडकरांनी सामाजिक सुधारणा, महिलांचे हक्क आणि जाती-आधारित भेदभाव निर्मूलनासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. त्यांच्या योगदानाने महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि बौद्धिक परिदृश्यावर अमिट छाप सोडली आहे.
शेवटी, भारताच्या सांस्कृतिक इतिहासात मराठी भाषा आणि संस्कृतीला खूप महत्त्व आहे. मराठी भाषा अभिव्यक्तीचे माध्यम म्हणून काम करते, लोकांना लोकांशी जोडते आणि आपलेपणाची भावना जोपासते. मराठी भाषा आणि संस्कृतीचे जतन आणि संवर्धन महाराष्ट्रात राहणाऱ्या प्रत्येक नागरिकाने केलेच पाहिजे.
जय हिंद जय महाराष्ट्र